Ciało dziecka w okresie niemowlęcym jest bardzo wrażliwe i czułe na wszelkie „manipulacje”, które są na nim wykonywane. Podnoszenie i odkładanie maleństwa do łóżeczka, noszenie, przewijanie, ubieranie oraz rozbieranie, karmienie, wszystkie te czynności wykonywane są wielokrotnie w ciągu każdego dnia. Zostawiają one w maleńkim ciele „ślad sensoryczny”, ponieważ dotyk i równowaga to podstawowe zmysły, z pomocą których dziecko poznaje świat w pierwszych miesiącach życia.
Młodzi rodzice zazwyczaj nie zdają sobie sprawy jak ważne są ich gesty dla emocjonalnego, ruchowego i poznawczego rozwoju dziecka. Biorąc pod uwagę, że rozwój jest sumą doświadczeń, jakie zdobywa dziecko, można spodziewać się że im więcej pozytywnych, delikatnych bodźców przekażemy dziecku tym ono harmonijniej i właściwiej będzie się rozwijać. Prawidłowa pielęgnacja dziecka bezpośrednio wpływa na kształtowanie się umiejętności, relacji z otoczeniem, na poczucie bezpieczeństwa, komfort, spokój i wygodę tak maluchów jak i rodziców.Oprócz tego pielęgnacja jest także najprostszą formą zabawy, pieszczoty i czasem, który poświęcamy tylko dziecku, dlatego powinna się odbywać spokojnie, powoli, w komfortowych warunkach. Warunki komfortowe, to nie mnóstwo zabawek i atrybutów pomagających zagospodarować każdą chwilę dziecku, natomiast to obecność osób bliskich przy maleństwie, poświęcony ich czas na bycie razem.
Dlaczego prawidłowa pielęgnacja jest istotna?
Biorąc pod uwagę, iż rozwój jest sumą doświadczeń, jakie zdobywa dziecko, można spodziewać się że im więcej właściwych bodźców przekażemy dziecku, tym harmonijniej będzie się ono rozwijać. Prawidłowa pielęgnacja dziecka bezpośrednio wpływa na kształtowanie się umiejętności, relacji z otoczeniem, na poczucie bezpieczeństwa, komfort, spokój i wygodę tak maluchów jak i rodziców. Oprócz tego pielęgnacja jest także najprostszą formą zabawy, pieszczoty i czasem, który poświęcamy tylko dziecku, dlatego powinna się odbywać spokojnie, powoli, w komfortowych warunkach.
Podstawowymi zasadami prawidłowej pielęgnacji są:
- naprzemienność ruchów tzn. obracanie dziecka przez lewy i prawy bok, noszenie na prawej i lewej stronie, układanie naprzemiennie niemowlaka na jednej i drugiej stronie tułowia,
- dbanie o utrzymywanie symetrii głowy i tułowia,
- delikatność, płynność a jednocześnie pewność wykonywanych ruchów podczas czynności pielęgnacyjnych,
- głowa jest najwyższym punktem ciała malucha, w każdej pozycji i czynności, dlatego należy ją w sposób szczególny asekurować,
- dbanie o kontakt wzrokowy,
- stymulowanie prawidłowego rozwoju motorycznego za pomocą czynności pielęgnacyjnych
Często, szczególnie w okresie noworodkowym oraz niemowlęcym, rodzice są wystraszeni i obawiają się, że zrobią dziecku krzywdę. Ich ruchy są przez to zbyt sztywne, mało płynne i nieharmonijne. Chcą jak najszybciej ubrać, przewinąć, wykąpać niemowlę żeby „mieć to z głowy”. Jest to oczywiście zrozumiałe, bo przy pierwszym dziecku niepewność jest zupełnie naturalna. Jednak małe dzieci żywo reagują na stan emocjonalny rodziców. Im bardziej będą oni zdenerwowani, niepewni, tym bardziej maluch będzie się bał i protestował. Będzie spięty, płaczliwy i niespokojny. Zdenerwowanie rodzica zawsze niesie za sobą zdenerwowanie dziecka. A noworodki i niemowlęta potrafią bardzo gwałtownie reagować w odpowiedzi na niewprawne czynności pielęgnacyjne.
Prawidłowa pielęgnacja i jej korzyści płynące, kiedy dziecko ma problem z:
- asymetrią ułożeniową,
- ułożeniem odgięciowym,
- słabym kontaktem wzrokowym,
- słaby podpór i kłopoty z leżeniem dziecka na brzuchu,
- żywym odruchem Moro,
- słabą pracą antygrawitacyjną kończyn dolnych i górnych,
- częstym ulewaniem,
- zaburzoną perystaltyką jelit,
- kłopot ze spokojnym snem
Bezpieczeństwo dzieci jest dla każdego rodzica najważniejsze. Należy zachować szczególną czujność i ostrożność, jeśli chodzi o możliwości ruchowe pociech. Dzieci, tak zwane, żywe skarby, potrafią nas zaskoczyć w najmniej oczekiwanym momencie, dlatego nigdy nie należy zostawiać dziecko samego na przewijakach, łózkach, komodach. Nigdy nie wiemy, kiedy będzie ten pierwszy raz, kiedy dziecko postanowi się obrócić i niestety pod naszą, często sekundową nieuwagę, może spać. Zawsze przy dzieciach należy mieć oczy szeroko otwarte, posiadać nadzwyczajną czujność oraz przewidywalność zachowań dziecka.