Z poprzedniego wpisu Medycznych Mam wiecie już jak i kiedy powstają poszczególne elementy narządu wzroku.
A co widzą nasze niemowlaki w kolejnych miesiącach życia? Jakie posiadają umiejętności? Wreszcie to, co zainteresuje najbardziej, czyli jak wspierać prawidłowy rozwój narządu wzroku?
Zaraz postaramy się, w przystępny sposób, przekazać najciekawsze informacje.
Urodziłem się i zobaczyłem….
Wiemy, że dzieci rodzą się z odruchem widzenia światła. Następnie, stopniowo zaczynają zwracać uwagę na jego źródło, odwracając głowę w jego kierunku. Warto zwrócić na to uwagę.
Noworodek po urodzeniu widzi bardzo nieostro, obraz jest rozmyty, a szczegóły niewidoczne.
Co ciekawe, zdrowe noworodki dość dobrze widzą twarz ludzką. Śledzą twarz, poruszając głową, kiedy powoli przesuwamy się przed nim, w niewielkiej odległości. Poza zabawą jest to idealny sposób na bliskość i wzajemne poznawanie siebie. Pamiętajmy, że najlepszą ostrość wzroku nasze maluchy uzyskuje, kiedy obiekt znajduje się w odległości 20-30cm.
Widzenie kolorów jest obecne dość wcześnie. Już noworodki widzą kolory, choć nie wszystkie i nie tak wyraźnie jak starsze niemowlęta. Noworodki nie widzą dobrze, tak modnych ostatnio, kolorów pastelowych oraz szarości. Warto o tym pamiętać, kiedy wybieramy dla nowego członka rodziny zabawki i akcesoria na pierwsze tygodnie życia. Wykorzystując tę wiedzę, proponujemy przygotować np. specjalne obrazki, szczególnie w kolorystyce czarno-białej, które stymulują jego wzrok.
Duże znaczenie ma również sposób oraz miejsce pokazywania zabawek. Pokazujmy, wieszajmy i ustawiajmy zabawki na wysokości klatki piersiowej i brzucha dziecka, nie na wysokości oczu. Jeśli będziemy trzymać zabawkę bezpośrednio nad oczami, istnieje ryzyko, że dziecko zamiast uczyć się ściągać wzrok w dół, będzie się odginało, co może niekorzystnie wpłynąć na jego rozwój ruchowy.
Pole widzenia (czyli zasięg tego co widzimy w obszarze góra-dół oraz prawo-lewo) w przypadku niemowląt urodzonych o czasie, jest dobre peryferyjnie, czyli na obrzeżach. To co jest z boku, jest zdecydowanie lepiej widoczne. Pamiętajmy o tym, kiedy zawieszamy maluchom zabawki.
Kiedy noworodek staje się niemowlakiem…
Pod koniec 2 miesiąca życia wykształcone są już właściwie wszystkie elementy gałki ocznej.
Ok. 2-3 miesiąca życia przychodzi ten moment, kiedy bobas zaczyna nas rozpoznawać, nawiązuje kontakt wzrokowy, reaguje na nasz widok uśmiechem.
W ciągu pierwszych 2-3 miesięcy życia, u niemowląt rozwija się umiejętność skupiania wzroku na obiektach w dowolnej odległości (czyli akomodacja).
Dlatego też warto, po ok. 6 tygodniu życia, zawiesić nad łóżeczkiem dziecka zestaw kart lub karuzelę. Dziecko będzie mogło nie tylko obserwować, ale także dotykać i kopać. W ten sposób znów dbamy nie tylko o rozwój widzenia, ale także o ogólną sprawność. Dobrym pomysłem będzie także przywiązanie, do łóżeczka lub wózka, kolorowego balona lub wstążki, oczywiście wszystko w wyrazistych i kontrastowych kolorach.
Na przełomie 2/3 miesiąca życia obecne jest już także widzenie obuoczne, czyli zdolność obu oczu do równoczesnego widzenia tego samego obrazu. Dzięki temu możemy widzieć w trzech wymiarach.
Dzięki widzeniu obuocznemu możliwe jest także, ostateczne , prawidłowe ustawienie oczu na wprost.
W tym wieku niemowlę zaczyna wodzić wzrokiem za zabawką, nie musi już wykorzystywać do tego ruchu głowy. Oczywiście początkowo odbywa się to w niewielkim zakresie. Ćwicząc z maluchem tę umiejętność, pod koniec 3 miesiąca życia, niemowlę potrafi wodzić wzrokiem już niemal w pełnym zakresie, z prawej strony na lewą i z powrotem.
W wieku 3 miesięcy nasza pociecha rozróżnia, poza kolorem czarnym i białym, jeszcze 3 barwy: czerwoną, żółtą i zieloną. Niemniej, w tym wieku niemowlęta zdecydowanie bardziej wolą bawić się biało- czarnymi przedmiotami, ich uwagę przyciągają figury geometryczne.
Co ciekawe, przedmioty oraz ludzie są zdecydowanie bardziej interesujący, kiedy są w ruchu. Jest to nauka nie tylko widzenia, ale także przestrzeni. Dobrym pomysłem będzie przetaczanie czarno- białej piłeczki, kiedy maluch leży na brzuchu. Poza widzeniem barw, ćwiczymy także wodzenie wzrokiem za przedmiotem i dodatkowo trenujemy leżenie na brzuchu, 3 w 1 ?
Interesującym jest, że w wieku 3 miesięcy niemowlęta lubią patrzeć na usta i oczy, co czyni wszelkiego rodzaju pluszowe zwierzaki, lalki, a nawet samochodziki z oczami fenomenalnymi zabawkami.
Około 3 miesiąca życia dzieci odkrywają radość z wydawania dźwięków. Można to wykorzystać do wspólnej zabawy z dzieckiem w „echo”. Gdy usłyszysz dziecięce „ghyyy”, „aghhh”, „guuu”, powtarzaj je, zarówno szeptem, jak i głośno, podśpiewując i robiąc śmieszne miny. Spróbuj rozpoczynać pierwsze „rozmowy”. Najprościej będzie pochylić się nad leżącym niemowlakiem i, patrząc mu w oczy, powtarzać śmieszne dziecięce „ghyyy”,”aghhh”, „guuu”, „gaaa” tyle razy, aż dziecko odpowie.
Pokazując zabawki pamiętajmy, aby stopniować ich ilość. Dużo nie zawsze znaczy dobrze, a za dużo, w tym przypadku, może oznaczać nie za zdrowo.
Nasz maluch podrósł i stał się bogatszy w nowe umiejętności ruchowe…
Im starsze dziecko, tym więcej szczegółów powinny zawierać zabawki. W ten sposób staną się one bardziej interesujące i rozwijające.
Wraz rozwojem ruchowym dziecka, dobierajmy zabawki, zwracając uwagę na zdobyte, nowe umiejętności małego człowieka.
Dla dzieci, które sprawnie trzymają zabawki w dłoniach, wybierajmy przedmioty, które maluszek, stopniowo, będzie potrafił samodzielnie utrzymać w dłoni (np. grzechotki) . Dobrym rozwiązaniem, aby zainteresować dziecko, będą zabawki, które się przemieszczają. Zachęcają one do podążania wzrokiem za przedmiotem i rewelacyjnie ćwiczą tę umiejętności.
Pełną gamę kolorów dziecko pozna do ok. 4 miesiąca życia. Wreszcie zauważy także pastele oraz szarości i znów możemy zacząć zakupowe szaleństwo, oczywiście z rozwagą ?
Jak daleko sięga wzrok… mam już 6 miesięcy, a nawet więcej
W 6 miesiącu życia pole widzenia ( czyli jego zasięg) jest porównywalne z polem widzenia osoby dorosłej.
Co ciekawego przynosi jeszcze 6 miesiąc życia ?
Zabawa w naśladowanie to prosty sposób na spędzenie czasu z maluchami. Badania szwedzkich naukowców z Uniwersytetu Lund pokazują, że sześciomiesięczne dzieci nie tylko zdają sobie sprawę z tego, że dorośli je naśladują, ale także wydaje się im to podobać. Okazuje się to również istotne dla ich rozwoju.
Dla dzieci, które potrafią obracać się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy, zdecydowanie wzrasta gama propozycji zabawek.
Dzieci chętnie przemieszczają się do zabawek, które się toczą , np. piłki. Atrakcyjne są zabawki, które jeżdżą lub kręcą się. Daje to możliwość podążania za ciekawym przedmiotem.
Bardzo fajnym rozwiązaniem są zabawki, które mają możliwość wciskania różnych elementów, kiedy po wciśnięciu świecą się lub wydobywają z siebie dźwięki. W ten sposób ćwiczymy nie tylko narząd wzroku, ale także koordynację wzrokowo- ruchową oraz słuch. Pamiętajmy jednak, aby nie nadużywać zabawek świecąco- grających. Za dużo wrażeń dla tak małych dzieci, może spowodować ich rozdrażnienie oraz niepokój.
W drugim półroczu życia zdecydowanie wzrasta także zainteresowanie książeczkami. Można oglądać z dzieckiem kontrastowe lub intensywnie kolorowe obrazki. Przypominamy, że już w tym wieku warto dzieciom czytać!!!
Coś ciekawego?
Podczas pierwszego roku życia to właśnie układ wzroku odpowiada za zapewnienie prawie 80% bodźców, które są dostarczane przez zmysły. Niesamowite!!! Pamiętajmy, że okres krytyczny dla rozwoju wzroku przypada na pierwsze 2 lata życia!!!
Wzrok rocznego dziecka jest w połowie tak dobry, jak najlepszy możliwy do uzyskania wzrok osoby dorosłej.
Czy wiecie, że 5 latek potrafi już dostrzec samolot na niebie i w ciągu ułamka sekund może przerzucić wzrok i ze skupieniem oglądać szczegóły na ciele biedronki , którą trzyma na dłoni? To wszystko dzięki doskonaleniu narządu wzroku przez lata.
Bardzo ważne jest JAK i CZYM bawimy się z naszym dzieckiem.
Zabawki powinny zapewniać dziecku odpowiednie bodźce, które stymulować będą także rozwój czuciowy oraz ruchowy.
Najważniejsze jednak, aby zachować umiar i zdrowy rozsądek. Zawsze podążamy za dzieckiem, obserwując jego reakcje. Nie każda zabawka musi być dobra dla naszego dziecka. Pamiętajmy, że to dziecko wybiera, oczywiście pod kontrolą rozważnych rodziców.
Na koniec kilka słów o bezpieczeństwie. Wybierajmy zabawki atestowane, przeznaczane dla maluchów w odpowiednim wieku, z certyfikatami bezpieczeństwa. Zabawki dla najmłodszych nie mogą zawierać drobnych elementów i muszą być wykonane z odpowiedniego tworzywa z wykorzystaniem nietoksycznych substancji Pamiętajmy, że nasz maluch wszystko włoży do buzi.
Zdecydowanie polecamy jakość a nie ilość. Lepiej mieć kilka wartościowych, bezpiecznych zabawek, niż górę produktów mało wartościowych i potencjalnie szkodliwych.
Macie ulubione zabawki wspierające narząd wzroku Waszych pociech? Pochwalcie się co króluje w Waszych domach ?