Wzrok jest chyba najbardziej skomplikowanym i tajemniczym ze zmysłów. Chyba każdy się z nami zgodzi, że jest niezbędny do prawidłowego rozwoju oraz nauki.
Rozwój narządu wzroku zaczyna się już w okresie życia płodowego i trwa dłuuugo po naszych narodzinach. Nie potrafimy „zastąpić” oka tak, jak jest to możliwe np. w przypadku wszczepiania implantów ślimakowych dzieciom niesłyszącym. Dlatego o oczy trzeba dbać i wspierać je w prawidłowym rozwoju od samego początku.
W październiku, a dokładnie w każdy jego drugi czwartek, obchodzimy Światowy Dzień Narządu Wzroku, dlatego postanowiłyśmy poświęcić cały ten miesiąc, na przybliżenie Wam tematyki związanej właśnie z narządem wzroku. Opowiemy o jego rozwoju zarówno w zakresie budowy jak i funkcji oraz postaramy się podpowiedzieć jak go wspierać, aby służył nam długie lata.
Budowa gałki ocznej
Od samego początku….czyli jak powstaje gałka oczna w czasie życia płodowego
Czy wiecie, że zawiązek gałki ocznej powstaje już w 4 tygodniu życia płodowego? Niesamowite ?
W 6 tygodniu zawiązek ten jest już wyraźnie widoczny, dostrzec można nawet barwnik siatkówki. Kolejne elementy takie jak: soczewka, twardówka i naczyniówka powstają już w 7 tygodniu życia płodowego. W 8 tygodniu, kiedy płód waży jedynie 1 gram (!), oczy są otwarte, a ich zamknięcie nastąpi pod koniec 8 tygodnia.
Już w 15 tygodniu życia płodowego wszystkie struktury oka są wykształcone!
Oczy otwierają się ponownie między 26-29 tygodniem życia płodowego. Dlatego też skrajne wcześniaki często mają jeszcze zarośnięte szpary powiekowe.
Co dzieje się dalej…
Po urodzeniu oko noworodka jest bardzo niedojrzałym narządem. Noworodek widzi zaledwie 5% tego, co widzi osoba dorosła.
Czy wiecie, że oko noworodka ma 16mm średnicy, podczas gdy oko dorosłego mierzy od 22,5-25mm średnicy!
Rozwój narządu wzroku jest ściśle związany z rozwojem mózgu. Dlaczego? Bo tak naprawdę „widzimy mózgiem”. Cały obraz tworzy się właśnie w mózgu, a oczy są tylko narzędziem do odbierania obrazu. Innymi słowy, oczy rejestrują obraz jak kamera, a mózg musi go przetworzyć na ‘”twardym dysku”. Jest to ważne z punktu widzenia niektórych patologii i możliwych terapii.
Wzrok obejmuje różne funkcje: wrażliwość na kontrast, ukierunkowanie, ruch oraz ostrość widzenia. Pamiętajmy, że każda z tych funkcji rozwija się w swoim tempie.
To jak narząd wzroku będzie się rozwijał, zależy, w dużej mierze, od bodźców, które otrzyma, a także czynników genetycznych i psychofizycznych. Najważniejszy czas dla rozwoju narządu wzroku to pierwsze 5-7 lat życia. To czy będziemy widzieć ostro i obuocznie przesądza pierwszy rok życia!!! Dlatego już od urodzenia pamiętajmy, aby dbać o wzrok naszej pociechy.
Wzrok po urodzeniu
Dzieci rodzą się z odruchem widzenia światła. Po urodzeniu nasz bobas widzi bardzo nieostro. Noworodek może skupić wzrok tylko na odległość ręki osoby dorosłej, czyli ok. 20-30cm. Wszystko co znajduje się dalej jest rozmyte. Ostrość wzroku noworodka jest 30 razy gorsza niż ostrość osoby dorosłej.
Dlatego właśnie noworodek do kontaktu wykorzystuje dotyk oraz kontakt ze skórą.
Podczas patrzenia gałki oczne noworodka wykonują bezładne ruchy. Chyba każdy rodzic pamięta ten moment po porodzie, kiedy to dwa cudne, „rozbiegane guziczki”, wpatrywały się w nową twarz, twarz mamy i taty.
Widzenie obuoczne, dzięki któremu możemy widzieć w trzech wymiarach, pojawia się ok. 3 miesiąca życia. Dzięki niemu ustala się także ostateczne, prawidłowe ustawieniem gałek ocznych, a ruchy gałek ocznych ulegają koordynacji.
Niebieskie zabarwienie twardówki (czyli tego co w oku dorosłej osoby jest białe) nie jest niczym groźnym i spowodowane jest jej cienką warstwą i przebijaniem się, leżącej poniżej, warstwy naczyniowej.
Pod koniec 2 miesiąca życia wykształcone są już właściwie wszystkie elementy gałki ocznej ?
U osób rasy białej tęczówka jest słabo zabarwiona. Kolor oczu zwykle zmienia się w ciągu pierwsych miesięcy życia. Może się ustalać przynajmniej do 8 miesiąca życia, czasem trwa to nawet do 3-4roku życia !
Gałka oczna dziecka zajmuje większą część oczodołu, co sprawia, że jest bardziej narażona na uszkodzenia i urazy. Warto o tym pamiętać! W 1roku życia gałka oczna rośnie najszybciej. W tym czasie osiąga ona 50% swojej całkowitej wielkości. Natomiast wielkość jak u osoby dorosłej osiąga dopiero w wieku nastoletnim.
Co i jak dokładnie widzi noworodek i niemowlę? Jak rozwija się widzenie? Jesteście ciekawi? Zapraszamy na nasz kolejny wpis już niebawem ?