FAScynujące DZIECI
Każda Mama stara się dać swojemu dziecko wszystko to co najlepsze. Niestety, zdarzają się sytuacje, kiedy używki, a wśród nich alkohol, spożywane w czasie ciąży, przyczyniają się do powstawania nieodwracalnych zmian u dziecka. Zmiany te wpłyną na całościowy rozwój intelektualny, emocjonalny, jak również motoryczny. Dlatego nigdy w czasie trwania ciąży nie należy spożywać alkoholu, jeśli chcemy, aby nasze dziecko rozwijało się prawidłowo.
9 września obchodzimy na świecie DZIEŃ ŚWIADOMOŚCI FAS. Dlatego też postanowiłyśmy napisać dla Was kilka słów na ten temat, uświadomić, przypomnieć, zaapelować, a także pokazać, że można tym cudownym dzieciom pomóc.
Co oznacza skrót FAS?
Pewnie niejednokrotnie słyszałyście ten skrót. FAS to ALKOHOLOWY ZESPÓŁ PŁODOWY. Opisany został przez Jonesa i Smitha w 1973 roku. Jest on skutkiem działania alkoholu na płód w okresie prenatalnym czyli w czasie ciąży.
Zespół ten wiąże się z obecnością zaburzeń intelektualnych i fizycznych, które mogą wyrażać się jako opóźnienie umysłowe, dysfunkcje (nieprawidłowe funkcjonowanie) mózgu, nieprawidłowości rozwojowe, ruchowe oraz zaburzenia psychologiczne.
Spożycie mniejszych ilości alkoholu może wywołać: Fetal Alcohol Effects (FAE) czyli alkoholowy efekt płodowy lub Alcohol Related Neurodevelopmental Disorder (ARND), czyli zaburzenia neurorozwojowe spowodowane alkoholem. Niestety nie wiemy jakie dawki alkoholu doprowadzają do poszczególnych nieprawidłowości, dlatego uznaje się , że każda, nawet najmniejsza, ilość alkoholu może być szkodliwa.
Zmiany, do których doszło w wyniku działania alkoholu na rozwijający się płód, nie pogłębiają się , ale niestety są nieodwracalne.
Najczęściej spotykane zaburzenia neurologiczne u dzieci cierpiących na FAS to upośledzenie umysłowe (dotyczy to od 30 do 50% dzieci kobiet przewlekle nadużywających alkohol). Alkohol spożywane w trakcie ciąży, może przyczynić się także do powstania wad serca, a nawet śmierci ☹
Wiele dzieci przejawia zaburzenia zachowania oraz zaburzenia funkcjonowania społecznego.
Alkohol w ciąży , czy to duży problem?
Dane są zatrważające. To jest niewiarygodne, że na Świecie rodzi się więcej dzieci z FAS, niż z Zespołem Downa. W USA co roku rodzi się ponad 5 000 dzieci z FAS, a około 35 000 do 50 000 ma inne zaburzenia alkoholowe. Okazuje się, że co trzecia kobieta, w wieku 18-40 lat, pije alkohol w czasie ciąży!!! Piwo, wino i wódka zawierają ten sam alkohol etylowy, tylko w rożnych stężeniach. Cząsteczki etanolu zawartego w alkoholu bez problemu przenikają przez łożysko. Każda ilość alkoholu, nawet lampka wina lub okazjonalnie wypity drink, może działać toksycznie na rozwijające się w łonie matki dziecko. Im większa ilość alkoholu, tym większe jest ryzyko poważnych uszkodzeń.
JEŚLI KOBIETA PIJE ALKOHOL TO DZIECKO PIJE RAZEM Z NIĄ.
Jak dochodzi do zmian w zespole FAS?
Przyczyna powstawania zespołu FAS nie jest do końca znana. Najbardziej narażone na działanie alkoholu jest tworzący się układ nerwowy. Jego rozwój zostaje zaburzony na trzy sposoby: część komórek nerwowych umiera, a część przemieszcza się w niewłaściwe rejony bądź tworzy nieprawidłowe połączenia.
Zespół FAS – jak rozpoznać?
Diagnoza alkoholowego zespołu płodowego FAS opiera się na następujących kryteriach.
- charakterystyczne rysy twarzy,
- mała waga urodzeniowa,
- dysfunkcja OUN (ośrodkowego układu nerwowego),
- wywiad potwierdzający narażenie na działanie alkoholu w życiu płodowym.
Z czym jeszcze borykają się dzieci?
Dzieci z FAS są drobne i mają słaby apetyt. Mogą pojawić się wady narządów wewnętrznych m.in. serca czy nerek.
Dochodzi także do zaburzeń intelektualnych m.in. dzieci mają kłopoty z pamięcią, uczeniem się, skupieniem uwagi, później zaczynają mówić, mają trudności z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych, z dokańczaniem rozpoczętych czynności, potrzebują nieustannego przypominania i instrukcji odnośnie tego co mają robić, nie potrafią wyciągać wniosków, przewidywać konsekwencji zachowań.
Nieprawidłowości w sferze emocjonalnej to m.in. impulsywność, labilność uczuciowa, nieumiejętność rozpoznawania uczuć u siebie i innych, brak empatii, trudności w rozumieniu intencji oraz zaburzenia przywiązania.
Także kondycja psychoruchowa jest zaburzona. Dziecko wykazuje niepewność przy przenoszeniu przedmiotów, ma zmniejszoną wrażliwość na dotyk oraz słabą świadomość własnego ciała, szybko się męczy, jest niezdarne ruchowo, unika podejmowania wysiłków i prac wymagających precyzyjnego wykonania, przejawia nieświadomość tego, co się dzieje wokół, może pojawić się problem z bezkolizyjnym poruszaniem się po pokoju, trudności w chwytaniu i utrzymaniu przedmiotów.
Sygnały ostrzegawcze zespołu FAS
Małgorzata Klecka, w swojej książce „FAScynujące dzieci”, podaje sygnały ostrzegawcze w zachowaniu dziecka już w 9 miesiącu życia. Należą do nich:
- dziecko nie odwzajemnia przywiązania do bliskiej osoby, uśmiechu, pieszczot,
- nie boi się obcych,
- nie bawi się w chowanego,
- nie szuka ukrytego przedmiotu,
- nie reaguje na słowo „daj” lub „pa-pa”.
Autorka podaje również takie sygnały ostrzegawcze dla dziecka w 12 miesiącu życia:
- dziecko nie reaguje niepokojem na nieznane osoby i miejsca,
- nie rozumie zakazu „nie wolno”,
- nie wyraża swoich potrzeb inaczej niż płaczem
Najważniejsze jest wsparcie dla dzieci z zespołem FAS
W przypadku dzieci z zespołem FAS kluczowa jest wczesna diagnoza i jak najszybsze rozpoczęcie wielokierunkowej rehabilitacji.
Rehabilitacja ruchowa ma za zadanie poprawę kondycji i sprawności fizycznej małego pacjenta. Jej głównym celem jest kompensowanie albo odtworzenie funkcji utraconych lub niewykształconych. Działania dążą do uzyskania optymalnych efektów, czyli maksymalnie możliwej sprawności fizycznej, co przekłada się na jakość życia.
Zajęcia rehabilitacyjne dla dzieci mogą odbywać się w warunkach ambulatoryjnych, w gabinetach rehabilitacyjnych, ale powinny być także kontynuowana w domu.
Pacjencie z zespołem FAS wymagają współpracy wielu specjalistów oraz rodziców.
Swoje ogromną rolę odgrywa tu także opieka pediatry, neurologa, terapia integracji sensorycznej, terapia logopedyczna oraz praca z psychologiem.
Wielokierunkowe wsparcie dzieci daje szansę na lepszą przyszłość!!!
Drogie Mamy, pamiętajcie, że należy bardzo przestrzegać zasad bezpiecznego i zdrowego stylu życia. To jak zachowujemy się w ciąży, co jemy, co pijemy, będzie miało wpływ na rozwój naszego dziecka.
Przypominamy: NIE MA BEZPIECZNEJ ILOŚCI ALKOHOLU W CIAŻY!!!